Cognitief inzicht / actie inzicht
Inzicht in psychodrama gaat, in tegenstelling tot sommige klassieke psychoanalytische methoden, niet door verbale duidingen maar door uitspelen. Actie-inzicht is het resultaat van verschillende vormen van leren: via het lichaam, cognitie of catharsis in het spel.
Psychodramaturgen faciliteren nieuwe inzichten door middel van dubbelen, rolwisseling of andere psychodrama-technieken om integratie van het emotionele, het cognitieve, de verbeelding, het gedrag en interpersoonlijke leerervaringen te bevorderen.
Actie-inzicht kan voorkomen als een plotselinge ontdekking: “Oh, ineens begrijp ik het”. Het inzicht is niet alleen cognitief, maar een verschuiving door ervaring en een verandering in bewustzijn en begrip.
Hoewel cognitieve inzichten niet de focus zijn van psychodrama, is het ook mogelijk om een verwarde protagonist te ondersteunen met inzichten en interpretaties van groepsleden om tot een helderheid te komen op cognitief niveau. De link tussen affect en cognitie kan nodig zijn voor de protagonist om de sessie helemaal, of voor een deel, te integreren.
Interpretaties kunnen helpen de bron, de geschiedenis of de oorzaak van de ervaring bloot te leggen waardoor er een cognitieve basisstructuur wordt vastgelegd en zo toekomstige veranderingen mogelijk zijn.
Felix Peter Kellermann is ervan overtuigd dat uiteindelijk er een cognitieve conclusie moet komen wil een psychodrama zijn uitwerking hebben.